شکل‌گیری مینا از ترکیب چند گونه نمک و اکسیدهای فلزات می باشد که در حرارت بالا (750 تا 850 درجه سانتی گراد) قرار می‌گیرند. رنگها در طول زمان و بر اساس دمای بالا ایجاد میشود. کانون تولید میناکاری امروزه در شهر اصفهان میباشد که با فعالیت استادان برجسته و هنرمندی در تولید آثار میناکاری رونق گرفته است. این هنر برای زیباتر کردن ظروف مختلف و زیور آلات استفاده می شده است. این هنر ترکیبی از آتش و خاک است که با هنر نقاشی درهم می آمیزد و در پایان نقش های زیبایی را می آفریند.
طبق نظر تعدادی از کارشناسان این هنر در پی تطبیق دادن مینا کار های بیزانس با آثار ایرانی در ایران شکل گرفته است و سپس در کشورهای دیگر رونق پیدا کرده است. در آثار باستانی اروپا نمونه های یافت شده که پیشینه آنها حتی به ۱۳ سده قبل از میلاد باز می‌گردد. مثلا ۶ انگشتر طلا مربوط به 13 سده دقیقه قبل از میلاد که در قبرس یافت شده است که نمونه‌ای از میناکاری مرصع میباشد. یا مجسمه معروف زئوس در یونان که مربوط به ۵۰۰ سال پیش از میلاد می باشد. در نهاوند از کاوش‌های صورت گرفته یک جفت گوشواره طلا به دست آمده که سبک زرگریان آن به سده هفتم تا هشتم پیش از میلاد مربوط است و در مورد لعاب شیشه ای مینا بر روی فلز میباشد. یکی دیگر از نمونه های قدیمی بازوبندی است که از طلا با میناکاری تزیین شده و مربوط به دوره هخامنشیان می باشد. این اثر هم اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود.
این هنر برای تهیه ظروف برنجی و میناکاری مرسوم بوده که به دوره سلجوقیان باز می‌گردد و به کشورهای همسایه فرستاده شده بود. یکی از نمونه های ارزشمند این دوره سینی آلب ارسلان است که مینا کاری بر روی نقره می باشد. این اثر در موزه صنایع ظریفه بوستون نگهداری میشود. خالق این اثر زیبا استادی به نام حسن کاشانی می باشد که نامش با خط کوفی بر روی آن حک شده است. از دوره ساسانی نیز بشقاب هایی در ارمنستان کشف شده که در موزه هنرهای اسلامی برلین و همچنین در موزه متروپولیتن نیویورک موجود میباشد و نمونه ای است زیبا از آثار باستانی میناکاری ایرانی.
آثار دیگری از میناکاری باستانی ایرانی در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ و موزه های انگلستان و فرانسه موجود می باشد. در دوره مغول ها هنر فلزکاری و بعد از آن هنر میناکاری ایرانی دچار تغییراتی شد. به طوری که سبک نوین ایجاد شد و تصویر ها و شکل هایی که مربوط به ظاهر و لباس درباریان ایرانی بود، جایگزین نقشهای عربی شد. در دوره تیموری ترصیع فلز به شرقی ترین حالت خود رسید.
در دوره صفوی نقش های مینیاتوری همانند مجلس های بزم دربار، شکار و اسب سواری بیشتر رواج پیدا کرد و هنر میناکاری روی نقره انجام میشد. نقش های اسلیمی و خط هایی به طرح ها افزوده شد و رنگ قرمز نیز از همه دوره ها بیشتر مورد استفاده میناکاران قرار گرفت. بعد از دوره قاجار مدتی این هنر به فراموشی سپرده شد، ولی با حضور شکرالله سمیع زاده و کارگاهش این هنر به روزهای باشکوهش بازگشت. هنرمندان به نامی پرورش یافتند و هنر میناکاری مجدداً احیا شد. اکنون بسیاری از هنرمندان با تجربه و خوش ذوق میناکاری روی طلا را به سبک دوره قاجار انجام می‌دهد. البته لازم به ذکر است که در حال حاضر مینای خانه بندی از رونق افتاده و فقط مینای نقاشی رواج پیدا کرده است که مرکز آن شهر اصفهان می باشد. از مینا سازان برجسته ای که در این هنر فعالیت می‌کنند میتوان به غلامحسین فیض اللهی، حسین هنردوست، مهدی قاریان، برادران نعمت اللهی، محمد علی فرشید، ابراهیم زرقانی و فرزندان شکرالله حسنی زاده اشاره کرد. در این میان بانوان بسیاری هم در این زمینه فعالیت می‌کنند و اکثر ظروف و نقوش میناکاری موجود در بازار حاصل دستان هنرمند بانوان اصفهانی است. از جمله آن میتوان به خانم مینا جوهری اشاره کرد که آثاری ارزشمند به صورت تلفیقی خلق نموده است.